"Lament Paranoika" - najpopularniejszy tekst Kinga w Polsce
W ciągu ostatnich kilkunastu lat, przez Internet przewinęło się kilkanaście wersji "Lamentu paranoika" zarówno amatorskich i oficjalnych tzw. Dollar Babies, jednak te ostatnie nigdy nie zagrzały miejsca na długo. Przyczyną jest to, że licencyjnie nie mogą być w całości udostępnione publicznie. Aktualnie na YouTube można nieoficjalnie obejrzeć wersję Jaya Holben'a z 2000 roku:
Dostępnych jest też kilka innych amatorskich wersji - wystarczy poszukać.
Przez długi czas utwór pierwotnie opublikowany w zbiorku "Szkieletowa załoga" znajdował się na liście dostępnych dla reżyserów Dollar Baby, jednak w nieokreślonym czasie został usunięty z tej listy. Między innymi z tego powodu kolejne adaptacje nie mają miana oficjalnego Dollar Baby.
Polska adaptacja "Lamentu paranoika" w wersji Darka Kocurka miał swoją premierę 19 czerwca 2014 roku, jednak jego historia jest znacznie dłuższa.
Produkcja ruszyła w 2013 roku, a w okresie od sierpnia do października można było wspierać tę produkcje na portalu PolakPotrafi. Akcja miała na celu zebranie 2800 zł, co zakończyło się sukcesem - ostatecznie 56 wspierających zebrało 3307,05 zł. Tradycyjnie dla tego typu projektów, w zamian za wsparcie, można było otrzymać różne zestawy promocyjne: od pocztówek i plakatów, po podziękowania w napisach końcowych filmu czy unikalny album prac Darka związany z produkcją, a nawet zostać współproducentem. Premiera filmu miała miejsce na portalu YouTube 19 czerwca 2014 roku o godzinie 19:19.
Data i godzina nie są przypadkowe - liczba "19" jest szczególna w fandomie Stephena Kinga i związana jest z wypadkiem jaki miał miejsce 19 czerwca 1999 roku, kiedy to pisarz został potrącony przez furgonetkę i omal nie stracił życia. Po wypadku King sam przyczynił się do popularyzacji tej liczby, czyniąc z niej ważny element m. in. ostatnich trzech tomów sagi "Mroczna Wieża".
Podczas pierwszego udostępnienia, które trwało 19 godzin i 19 minut, film obejrzało 1500 osób, co biorąc pod uwagę całkowity brak promocji poza środowiskiem fanów i osób wspierających należy uznać za sukces.
W filmie wystąpili: Michał Modliński, Bartek "Rae" Rutkowski, Jakub Ćwiek, Stefan Darda, Michał Loska, Darek Kocurek i Grzegorz Różycki, a narratorem jest niezawodny jak zwykle Leszek Teleszyński (póki co jego interpretację możecie wysłuchać tutaj).
Już w sierpniu 2014 o filmie napisano w hiszpańskim magazynie "Insomnia" kojarzonym z fanklubami Stephena Kinga z Hiszpanii i Argentyny, a w październiku tego roku można było zakupić na portalu stephenking.pl kalendarz na rok 2015 z grafikami inspirowanymi podukcją. Galerię ilustracji wykorzystanych w kalendarzu możecie obejrzeć poniżej:
Od tamtej pory film był kilkakrotnie udostępniany szerokiej publiczności na YouTube (m. in. 19 lipca 2014, 19 grudnia 2014, 19 listopada 2015 oraz 19 marca 2016) oraz wyświetlany podczas kilku festiwali i konwentów:
- lipiec 2014 - konwent "Ziemie Jałowe" w Będzinie,
- październik 2014 - "KFASON 2" w Krakowie,
- listopad 2014 - VIII Festiwal Filmowy "Nakręceni" w Bełchatowie, gdzie otrzymał Nagrodę Publiczności,
- styczeń 2015 - pokaz pofestiwalowy "Nakręceni 2014" w Łodzi,
- kwiecień 2015 - Festiwal Pyrkon 2015 w Poznaniu,
- czerwiec 2015 - III Festiwal Wizualny w Wałbrzychu,
- sierpień 2015 - "Kocham Dziwne Kino vol 4" w Pabianicach.
Od niedawna można też posłuchać ścieżki dźwiękowej filmu, której autorami są Darek Kocurek i Jacek Kuderski (z zespołu Myslovitz):
Na filmie Darka Kocurka nie kończy się ciekawa historia tego utworu w Polsce, bo jak się okazuje, jest on szeroko znany i chętnie wystawiany w wersji teatralnej.
Na stronie Bielskiego Stowarzyszenia Artystycznego "Teatr Grodzki" prowadzącego portal Teatru Amatorskiego można znaleźć scenariusz monodramu Adama Piekarzewskiego bazujący na tym utworze Kinga. Scenariusz ten jest bardzo chętnie wykorzystywany przez amatorskie teatry i w ciągu ostatnich 10 lat był wystawiany niemal kilkadziesiąt razy w całej Polsce.
Jedną z pierwszych jego realizacji jest spektakl w wykonaniu Teatru Jednego Aktora, którego premiera miała miejsce w Konstancińskim Domu Kultury 28 października 2007 roku. W roli głównej wystąpił Konrad Brzeziński (młody, początkujący piosenkarz i aktor Grupy Teatralnej "Przypadek"). Widowisko zostało opisane jako "wspaniała propozycja dla miłośników Teatru Jednego Aktora i teatru dramatycznego". "Oprawa muzyczna to także moja sprawka, natomiast co do spektaklu to dopiero początek!" - powiedział po zakończeniu przedstawienia Konrad Brzeziński.
Adam Piekarzewski napisał swój monogram już w 2005 roku i opisuje go tak:
Kilka lat później powrócił do tego utworu i napisał związaną z nim kontynuację, której scenariusz udostępnił na tej samej zasadzie. "Obłęd" z 2008 roku, bo o nim mowa, powstał również w formie monodramu:
Autor scenariuszy, który aktualnie przebywa w Watykanie, tak mówi o swoich scenariuszach:
Wspomniane scenariusze można znaleźć poniżej lub na stronie internetowej autora.
Spektakle na podstawie powyższych scenariuszy były wielokrotnie wystawiane przez kilkanascie grup tatralnych w całej Polsce. Wiele z nich zdobyło liczne nagrody za swoje interpretacje. Poniżej kilka istotniejszych przykładów:
Paweł Zmysłowski wystawił "Lament paranoika" w warszawskim lokalu Sen Pszczoły 12 grudnia 2010.
22 listopada 2012 roku na scenie Domu Kultury w Chwałowicach wystawiono "Lament paranoika" w wykonaniu i reżyserii Macieja Misztala.
28 listopada 2014 roku w Łomży odbyły się XIX Konfrontacje Teatrów Młodzieżowych w Łomży, gdzie "Lament paranoika" prezentowała Jednoosobowa Formacja Problematyczna BC Bartosza Cwalińskiego zdobywając drugie miejsce .
Bartosz Cwaliński (uczeń III klasy LO z Łomży), reżyser i jedyny aktor monodramu "Lament paranoika" powiedział:
Nagranie tego spektaklu dostępne jest na portalu YouTube:
"Obłęd" na swój warsztat wziął brodnicki Teatr CBR'60, który wystawiał go wielokrotnie a do tego często zdobywając nagrody.
Grupa teatralna, w skład której wchodzą Tomasz Piotrowski, Wiktoria Lubczyńska i Kasia Pawłowska, pod okiem reżyserki i instruktora z BDK (Brodnicki Dom Kultury) Anety Giemzy-Bartnickiej, wystawiała go w latach 2013 - 2015.
W lipcu 2013 roku w ramach Ogólnopolskiego Festiwalu Brodnicka Uczta Teatralna 2013 "Obłęd" w wykonaniu CBR'60 zdobył III miejsce.
7 grudnia 2013 roku przedstawienie można było obejrzeć w Toruniu podczas "Finału przeglądu Teatr w ramach XXII Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu", którego organizatorem był Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury.
Podczas "Grudziąckiej kieszeni scenicznej", czyli przeglądu teatrów amatorskich, z województwa kujawsko-pomorskiego, działających przy ośrodkach kultury i w szkołach, która odbyła się 9 maja 2014 roku CBR'60 zdobył główną nagrodę.
Ostatnim, pożegnalnym występem był udział brodnickiej grupy teatralnej w "Schadzce z Melpomeną" 16 października 2015 roku. Niestety był to ostatni pożegnalny pokaz przedstawienia, ponieważ część aktorskiej trupy wyjechała na studia.
Nie można tez pominąć kolejnego medium jakim jest radio. Od 1 listopada 2012 roku można wysłuchać monodramu radiowego w wykonaniu Łukasza Skury. Fani Stephena Kinga znają go jako aktywnego podcastera, uczestnika wielu dyskusji w Radio Stephen King. Jego radiowej interpretacji "Lamentu paranoika" można posłuchać w 85 podcaście Radio Stephen King.
Zapewne to zaledwie wycinek obecności Paranoika w naszym kraju. Przedstawień i teatrów było zapewne dużo więcej, jednak nie wszystkie informacje są łatwo dostępne - a szkoda.
Wszystkich zachęcam do polubienia profilu FB "Lamentu paranoika" Darka Kocurka - dzięki temu nie przeoczycie następnej możliwości obejrzenia go w Internecie.