Jak rozpoznawać polskie wydania
Jak rozpoznawać wydania w Polsce
Dla wielu fanów i początkujących kolekcjonerów-zbieraczy istotne mogą być informacje o tym jak rozpoznać poszczególne wydania i gdzie szukać informacji. Miedzy innymi z myślą o nich powstał ten blog i dlatego właśnie przy każdej książce umieszczam informacje dotyczące książki, wydania, i jeśli zachodzi konieczność, informacje jak rozpoznać wydanie.
Wyjaśnienia wymaga jednak kwestia numeracji wydań, która ze względu na dość rozproszony rynek wydawniczy w Polsce (niektóre tytuły wydawane przez wielu wydawców) nie jest jasna i przejrzysta. Spowodowane jest to kilkoma podstawowymi kwestiami, z których najważniejszą jest fakt nie uwzględniania wydań poprzednich wydawców danego tytułu. Niekonsekwencja wydawców objawia się też poprzez swobodne stosowanie nomenklatury posługującej się słowami "wydanie", "edycja", "druk", które przez każdego mogą być stosowane w innych sytuacjach. Poza tym, nawet jeśli przyjmą już jakiś sposób, to nie jest powiedziane, że go nie zmienią.
Tu przykładem jest wydawnictwo Albatros, które w przypadku wydań kieszonkowych czasami podaje tylko numer wydania lub zaznacza że IV wydanie "Skazanych na Shawshank" to II w tej edycji. Kolejna nomenklaturą jest przykład "Desperacji" dla której III wydanie ma dopisek "kieszonkowe - II" (ale już ani słowa o edycji).
Poza tym istotna jest informacja o dodrukach. O ile Albatros numeruje każdy dodruk książki traktując go jak oddzielne wydanie (co w połączeniu z konsekwentnym zaznaczaniem wydania w innej edycji byłoby całkiem dobrym rozwiązaniem) to nie sprawdza się to w przypadku książek innych wydawców, dla których nie mamy takich informacji (wczesne książki Kinga, Prószyński).
Dla uporządkowania można by stosować numer ISBN, ale w naszych realiach nie jest zbyt przydatny (kwestia wprowadzenia ISBN13 jest wtórna i nie ma dla nas znaczenia). Podstawowe informacje o ISBN można znaleźć na Wikipedii.
W związku z brakiem doskonałego rozwiązania zdecydowałem się przyjąć kilka założeń określających definicje poszczególnych pojęć.
Wydanie - jest to unikalna postać książki różniąca się przynajmniej jednym z podstawowych parametrów:
- zmiana wydawcy,
- istotna zmiana okładki (ilustracja),
- zmiana oprawy (miękka, twarda, obwoluta),
- zmiana formatu (kieszonkowy, B5),
- zmiana układu szaty graficznej (nie obejmuje zmiany czcionki, tła i przesunięcia tekstu).
Kombinacje poszczególnych parametrów są jak najbardziej na porządku dziennym.
Przykłady:
Wydawnictwo Prószyński: "Łowca snów" (twarda, miękka)
Dla wielu fanów i początkujących kolekcjonerów-zbieraczy istotne mogą być informacje o tym jak rozpoznać poszczególne wydania i gdzie szukać informacji. Miedzy innymi z myślą o nich powstał ten blog i dlatego właśnie przy każdej książce umieszczam informacje dotyczące książki, wydania, i jeśli zachodzi konieczność, informacje jak rozpoznać wydanie.
Wyjaśnienia wymaga jednak kwestia numeracji wydań, która ze względu na dość rozproszony rynek wydawniczy w Polsce (niektóre tytuły wydawane przez wielu wydawców) nie jest jasna i przejrzysta. Spowodowane jest to kilkoma podstawowymi kwestiami, z których najważniejszą jest fakt nie uwzględniania wydań poprzednich wydawców danego tytułu. Niekonsekwencja wydawców objawia się też poprzez swobodne stosowanie nomenklatury posługującej się słowami "wydanie", "edycja", "druk", które przez każdego mogą być stosowane w innych sytuacjach. Poza tym, nawet jeśli przyjmą już jakiś sposób, to nie jest powiedziane, że go nie zmienią.
Tu przykładem jest wydawnictwo Albatros, które w przypadku wydań kieszonkowych czasami podaje tylko numer wydania lub zaznacza że IV wydanie "Skazanych na Shawshank" to II w tej edycji. Kolejna nomenklaturą jest przykład "Desperacji" dla której III wydanie ma dopisek "kieszonkowe - II" (ale już ani słowa o edycji).
Poza tym istotna jest informacja o dodrukach. O ile Albatros numeruje każdy dodruk książki traktując go jak oddzielne wydanie (co w połączeniu z konsekwentnym zaznaczaniem wydania w innej edycji byłoby całkiem dobrym rozwiązaniem) to nie sprawdza się to w przypadku książek innych wydawców, dla których nie mamy takich informacji (wczesne książki Kinga, Prószyński).
Dla uporządkowania można by stosować numer ISBN, ale w naszych realiach nie jest zbyt przydatny (kwestia wprowadzenia ISBN13 jest wtórna i nie ma dla nas znaczenia). Podstawowe informacje o ISBN można znaleźć na Wikipedii.
W związku z brakiem doskonałego rozwiązania zdecydowałem się przyjąć kilka założeń określających definicje poszczególnych pojęć.
Wydanie - jest to unikalna postać książki różniąca się przynajmniej jednym z podstawowych parametrów:
- zmiana wydawcy,
- istotna zmiana okładki (ilustracja),
- zmiana oprawy (miękka, twarda, obwoluta),
- zmiana formatu (kieszonkowy, B5),
- zmiana układu szaty graficznej (nie obejmuje zmiany czcionki, tła i przesunięcia tekstu).
Kombinacje poszczególnych parametrów są jak najbardziej na porządku dziennym.
Przykłady:
Wydawnictwo Prószyński: "Łowca snów" (twarda, miękka)
Edycja - określenie pomocnicze, które może określać inną postać książki w ramach tego samego wydawcy. Ja stosuję ten termin w oderwaniu od wydania (inna edycja może, ale nie musi, być innym wydaniem).
Przykłady:
Wydawnictwo Prima "Desperacja"- edycja twarda, edycja biała, edycja żółta (a jednocześnie różne wydania).
Przykłady:
Wydawnictwo Prima "Desperacja"- edycja twarda, edycja biała, edycja żółta (a jednocześnie różne wydania).
Wydawnictwo Albatros "Zielona mila" w wersji pocket z okładką z tłem białym i brązowym to inne edycje, ale to samo wydanie, bo zmieniło się tylko tło (sama ilustracja jest taka sama).
Dodruk (druk) - pojęcie pomocnicze, które stosowane jest do zwiększania nakładu na potrzeby rynku, przy czym nie występują zmiany parametrów charakterystycznych dla pojęcia Wydanie.
Przykłady:
Prószyński: "Szkieletowa załoga" (dodruk można rozpoznać bo różni się czcionkami):
Dodruk (druk) - pojęcie pomocnicze, które stosowane jest do zwiększania nakładu na potrzeby rynku, przy czym nie występują zmiany parametrów charakterystycznych dla pojęcia Wydanie.
Przykłady:
Prószyński: "Szkieletowa załoga" (dodruk można rozpoznać bo różni się czcionkami):
Istotna kwestia nie uwzględniania w numerowaniu wydań książek klubowych (Klub Świata Książki). Ze względu na Polską specyfikę i fakt, że wydania klubowe często prezentują sie lepiej niż zwykłe wydania nie będę ich ignorował (ale też nie będę ich uwzględniał).
Staram się konsekwentnie stosować to nazewnictwo, ale czasami może mi się wtrącić inne słowo, za co przepraszam. Będę wdzięczny za uwagi i ewentualne informacje o błędach w komentarzach lub na GG.
W przypadku wydań USA, które też prezentuję na stronie sytuacja ma się troszkę inaczej. Większość tej pracy ktoś już wcześniej wykonał i można odnaleźć szczegółowe informacje w Internecie.
Poza tym, w USA wartość kolekcjonerską mają tylko pierwsze wydania pierwszego wydawcy, na dodatek w większości przypadku są to wydania w twardej oprawie. Reszta zasobów skupia się na wydaniach limitowanych (numerowanych, kolekcjonerskich itp.). Stosowana tam nomenklatura zakłada, że istotne jest wyłącznie pierwsze wydanie/pierwszy druk (określany jako 1st/1st) w wszelkie dodruki (1st/2nd itd.) nie mają większej wartości (z drobnymi wyjątkami, których przykładem jest "The Gunslinger").
Zawarte tutaj informacje są tylko sugestiami i przyjętymi przeze mnie zasadami. Nie mam zamiaru nikomu ich narzucać, a mają charakter systematyzujący. Opis ten ma za zadanie ułatwić zrozumienie dlaczego właśnie tak traktuje poszczególne książki, ale niekoniecznie musi odpowiadać zasadom panującym na rynku wydawniczym.
Staram się konsekwentnie stosować to nazewnictwo, ale czasami może mi się wtrącić inne słowo, za co przepraszam. Będę wdzięczny za uwagi i ewentualne informacje o błędach w komentarzach lub na GG.
W przypadku wydań USA, które też prezentuję na stronie sytuacja ma się troszkę inaczej. Większość tej pracy ktoś już wcześniej wykonał i można odnaleźć szczegółowe informacje w Internecie.
Poza tym, w USA wartość kolekcjonerską mają tylko pierwsze wydania pierwszego wydawcy, na dodatek w większości przypadku są to wydania w twardej oprawie. Reszta zasobów skupia się na wydaniach limitowanych (numerowanych, kolekcjonerskich itp.). Stosowana tam nomenklatura zakłada, że istotne jest wyłącznie pierwsze wydanie/pierwszy druk (określany jako 1st/1st) w wszelkie dodruki (1st/2nd itd.) nie mają większej wartości (z drobnymi wyjątkami, których przykładem jest "The Gunslinger").
Zawarte tutaj informacje są tylko sugestiami i przyjętymi przeze mnie zasadami. Nie mam zamiaru nikomu ich narzucać, a mają charakter systematyzujący. Opis ten ma za zadanie ułatwić zrozumienie dlaczego właśnie tak traktuje poszczególne książki, ale niekoniecznie musi odpowiadać zasadom panującym na rynku wydawniczym.
Tagi:
Kolekcjonerstwo
